Czym charakteryzuje się serwatka w serowarstwie przemysłowym?
Serwatka to produkt uboczny otrzymywany przy produkcji serów. Jako klarowny płyn powstaje po wytrąceniu się kazeiny (białka) z mleka. Szacuje się, że przy wytwarzaniu jednej części sera uzyskuje się aż 10 części serwatki. Serwatka w ponad 90% składa się z wody. Oprócz tego ma w składzie masę suchą złożoną z niewielkich ilości białka, tłuszczu, soli mineralnych, witamin oraz laktozy. Na rynku ze względu na sposób jej otrzymywania wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje – serwatkę kwaśną oraz słodką. I choć serwatka uznawana jest za odpad, jej odpowiednie wykorzystanie daje wiele korzyści. Przemawiają za tym jej bogate właściwości, które są obecnie doceniane m.in. w przemyśle spożywczym i farmaceutycznym.
Jakie właściwości wyróżniają serwatkę?
Największą zaletą serwatki jest to, że posiada łatwo przyswajalne składniki odżywcze. Wśród nich wymienić można białka, witaminy z grupy B, witaminy A, C i H oraz minerały takie jak fosfor, jod, magnez, wapń i sód, Dodatkowo w jej składzie znaleźć można też 23 aminokwasy oraz 11 enzymów, które znacząco poprawiają funkcjonowanie całego organizmu. Przykładowo zawarte w niej bioaktywne peptydy wspomagają mikroflorę jelitową i niwelują działanie szkodliwych patogenów. A-laktoalbumina z kolei wykazuje właściwości antyoksydacyjne i antynowotworowe, a laktoferyna wspiera układ odpornościowy. Włączenie serwatki do diety istotnie wpływa na obniżenie ciśnienia tętniczego oraz usprawnienie pracy układu krążeniowego. Serwatka pomyślnie działa także na obniżenie stężenia cholesterolu.
Poprawia też pracę wielu narządów takich jak np. nerki, wątroba, żołądek, jelita czy pęcherzyk żółciowy. Co więcej, serwatka wspomaga oczyszczanie organizmu z toksyn oraz zapobiega rozwojowi szkodliwych grzybów i bakterii. Odpowiada za to m.in. zawarty w niej kwas mlekowy. Białka serwatkowe natomiast pozytywnie działają na metabolizm, tym samym przyspieszając spalanie tkanki tłuszczowej. Ich przyswajanie ma również znaczenie w kontekście odbudowy komórek. Ponadto białka serwatkowe korzystnie wpływają na samopoczucie dzięki zawartości tryptofanu. Niektóre właściwości serwatki są też wykorzystywane przy wsparciu układu nerwowego, a nawet w leczeniu depresji oraz redukowania objawów stresu.
Do czego wykorzystywana jest serwatka?
Serwatka ze względu na swoje bogate właściwości znajduje szerokie zastosowanie. Najwcześniej zaczęto ją wykorzystywać do produkcji pasz dla zwierząt. Obecnie jej potencjał ma również znaczenie w przemyśle spożywczym przy produkcji różnego rodzaju produktów takich jak np. śmietana, lody, mleczne desery, serki topione czy czekolady. Kluczową rolę odgrywa także przy produkcji drożdży piekarskich oraz w cukiernictwie, gdzie stosuje się ją w celu poprawienia struktury i konsystencji wypieków. Proszki serwatkowe są też stosowane jako zamiennik mleka w proszku. Ponadto serwatka używana jest w przemyśle farmaceutycznym np. przy wytwarzaniu leków kontrolujących ciśnienie tętnicze czy suplementów diety dla sportowców. Oprócz tego używana jest również do produkcji biomasy mikrobiologicznej.